Η ΕΛΛΑΔΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΧΡΕΩΚΟΠΗΣΕΙ ΑΝ ΘΕΛΕΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

FINANCIAL TIMES
του Βόλφγκανγκ Μούντσαου

Όταν ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε πρότεινε η Ελλάδα να αναβάλλει τις εκλογές ώς όρο για την παροχή περαιτέρω βοήθειας, ήξερα πως ξεκινούσε το παιχνίδι. Βρισκόμαστε στο σημείο που η επιτυχία δεν είναι πια συμβατή με τη δημοκρατία. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών θέλει να αποτρέψει μία "λανθασμένη" δημοκρατική επιλογή. Παρόμοια είναι και η πρόταση να επιτραπεί η διεξαγωγή εκλογών, αλλά να υπάρχει μια μεγάλη συμμαχία ανεξαρτήτως αποτελέσματος. Η Ευρωζώνη θέλει να επιβάλει τη δική της κυβέρνηση στην Ελλάδα, που αποτελεί την πρώτη αποικία της Ευρωζώνης.

Κατανοώ το δίλημμα του κυρίου Σόιμπλε. Έχει υποχρεώσεις θεματοφύλακα ενώπιον του κοινοβουλίου του και του ζητείται να προσυπογράψει ένα πρόγραμμα το οποίο δεν πιστεύει πως θα λειτουργήσει. Η αποδέσμευση του κεφαλαίου πριν τις εκλογές είναι παράτολμη. Τι θα εμπόδιζε μια νέα ελληνική κυβέρνηση και ένα νέο κοινοβούλιο να αλλάξει μονομερώς τη συμφωνία;

H Ελλάδα έχει κακό ιστορικό σε ό,τι αφορά την εφαρμογή συμφωνημένων μεταρρυθμίσεων. Η δυσπιστία είναι δικαιολογημένη. Αλλά, για να ξεπεραστεί αυτό, η Ευρωζώνη ζητεί εγγυήσεις που είναι εξωπραγματικά ακραίες.

Οι προκλήσεις προς την Ελλάδα κλιμακώνονται εδώ και καιρό. Η πρώτη ήταν η εμπρηστική πρόταση για την επιβολή δημοσιονομικού επιτρόπου στην Αθήνα, ο οποίος θα είχε την εξουσία να ασκεί βέτο σε οικονομικές αποφάσεις. Μετά την απόρριψη της πρότασης, οι αξιωματούχοι πρότειναν τη δημιουργία εξωτερικού ταμείου, το οποίο θα διασφάλιζε πως η Ευρωζώνη θα μπορεί να παρακρατεί κεφάλαια από την Ελλάδα χωρίς αυτό να συνεπάγεται χρεωκοπία. Όμως, η πιο κατάφωρα ακραία πρόταση είναι να ανασταλούν οι εκλογές και να διατηρηθεί η τεχνοκρατική κυβέρνηση του Λουκά Παπαδήμου για πολύ καιρό ακόμη.

Είναι άλλο οι πιστωτές να επεμβαίνουν στις διοικητικές πολιτικές της χώρας και είναι εντελώς διαφορετικό να τους λένε να αναστείλουν τις εκλογές ή να τους επιβάλλουν πολιτικές που απεξαρτούν την κυβέρνηση από το αποτέλεσμα δημοκρατικών διαδικασιών.

Αυτές οι απαιτήσεις δεν συνάδουν με την κατά Ιμμάνουελ Καντ "κατηγορική επιταγή" - η Γερμανία δεν θέλει να υιοθετηθούν από όλους. Ούτε θα μπορούσαν να υιοθετηθούν από τη Γερμανία - κάτι τέτοιο θα ήταν αντισυνταγματικό. Πρόσφατα το γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο έκρινε πως η κυριαρχία της κυβέρνησης είναι απόλυτη και πως δεν μπορεί επ' αόριστον να εκχωρεί κυριαρχία σε εξωτερικούς οργανισμούς, όπως επίσης δεν πρέπει ποτέ να περιορίζει τις ελευθερίες της διάδοχης κυβέρνησης. Οι προτάσεις παραβιάζουν τις βασικές αρχές του ίδιου του γερμανικού Συντάγματος. Με λίγα λόγια, είναι ανήθικες.

Ένας υψηλόβαθμος αξιωματούχος μού είπε πως προτιμά να επιβάλει στην Ελλάδα άμεση χρεωκοπία. Οπότε, αν μπορώ να αξιολογήσω με κάποιο τρόπο την πρόταση του κυρίου Σόιμπλε να αναβάλει τις εκλογές, είναι ως στοχευμένη πρόκληση προορισμένη να πυροδοτήσει ακραία αντίδραση από την Αθήνα. Αν αυτός είναι ο στόχος, μοιάζει να λειτουργεί. Ο Κάρολος Παπούλιας, ο Έλληνας Πρόεδρος, απάντησε στις "προσβολές" του κ. Σόιμπλε. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος, υπουργός Οικονομικών, είπε πως κάποια στοιχεία ήθελαν να σπρώξουν την Ελλάδα εκτός Ευρωζώνης. Οι θεωρίες συνωμοσίας οργιάζουν. Δεν περνάει ούτε μέρα στην Ελλάδα χωρίς να δημοσιευθεί σκίτσο με την Άγγελα Μέρκελ και τον κ. Σόιμπλε να φορούν στολές τον Ες Ες. Οι Γερμανοί βουλευτές εξέφρασαν την αγανάκτησή τους για την ελληνική αγανάκτηση. Η "Bild", η γερμανική ημερήσια φυλλάδα, κάνει έκκληση να "κλωτσήσουν" την Ελλάδα έξω από το ευρώ. Τρέμω στη σκέψη πως μπορεί να υπάρξει βιαιοπραγία κατά Γερμανών στην Ελλάδα ή κατά Ελλήνων στη Γερμανία. Αυτό είναι το είδος της σύγκρουσης που θα μπορούσε εύκολα να κλιμακωθεί.

Η κατάσταση υπογραμμίζει πόσο εύθραυστη πολιτικά είναι η τρέχουσα στρατηγική διάσωσης της Ευρωζώνης. Ας βάλουμε για μια φορά τα οικονομικά επιχειρήματα στην άκρη και ας αναλογιστούμε την πολιτική. Όποιος ζητεί αύξηση του πακέτου διάσωσης, πρέπει να θυμάται πως η αλληλεγγύη μεταξύ κυβερνήσεων κοντεύει να εξαντληθεί. Αυτό έγινε πριν ακόμη καταβληθεί έστω ένα σεντ. Είναι επίσης το ισχυρότερο επιχείρημα για μια δημοσιονομική ένωση. Αν θες να πηγαινοφέρνεις εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ από 'δω κι από εκεί, δεν μπορείς να το κάνεις σε διακυβερνητική βάση με τη Γερμανία, την Ολλανδία και τη Φινλανδία να πληρώνουν για την Ελλάδα, την Πορτογαλία και την Ιρλανδία. Για να γίνει κάτι τέτοιο, χρειάζεται ομοσπονδιακό σύστημα. Δεν χρειάζεται για λόγους οικονομικής αποτελεσματικότητας, αλλά για να προληφθεί σύγκρουσή τύπου Γερμανία εναντίον Ελλάδας. Αν μια δημοσιονομική ένωση καταλήγει πολιτικά απαράδεκτη, τότε πρέπει απλά να παραδεχτούμε πως ένα σύστημα μεταφοράς ασφάλισης δεν μπορεί και δεν θα συμβεί.

Ο λόγος που το υπάρχον σύστημα καταρρέει είναι η απώλεια αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Έτσι, περιορίζει τις εναλλακτικές πολιτικές  για την επίλυση της κρίσης. Η δυσπιστία είναι ο λόγος για τον οποίο το ελληνικό πακέτο διάσωσης έχει καθυστερήσει μέχρι την πιο τελευταία δυνατή στιγμή και γιατί οι τελευταίες προτάσεις περιέχουν τόσες δόσεις δηλητηρίου: χρονικά περιθώρια εφαρμογής, το εξωτερικό ταμείο, και μια μόνιμη αντιπροσώπευση πιστωτών και του ΔΝΤ. Σύντομα θα ακολουθήσει ακόμη περισσότερη λιτότητα. Σε κάποιο σημείο, κάποιος θα κάνει το "κλικ".

Η γερμανική στρατηγική φαίνεται πως έγκειται στο να κάνει τη ζωή τόσο ανυπόφορη για τους Έλληνες ώστε από μόνοι τους να θελήσουν να αποχωρήσουν από την Ευρωζώνη. Η κ. Μέρκελ στα σίγουρα δεν θέλει να πιαστεί επ' αυτοφώρω με το όπλο στο χέρι. Πρόκειται για στρατηγική υποβοηθούμενης αυτοκτονίας, αυτοκτονίας εξαιρετικά επικίνδυνης και ανεύθυνης.

Μετάφραση: Aναστασία Γιάμαλη
========================================================

Κεραμιδόγατος 

ο μαντουμανταδόρος-(Β.Π)