Πιστεύατε ότι είναι ασφαλές να ξεχάσετε την Ελλάδα; Σκεφτείτε το ξανά.
Λίγο πριν τα Χριστούγεννα,
συναντήθηκα με τον πρώην Έλληνα υπουργό Οικονομικών Γιώργο Παπακωνσταντίνου και
μου έλεγε για το πόσο ενθουσιασμένος ήταν που θα περνούσε τις διακοπές του στο
εξωτερικό, όπου - σε αντίθεση με την Ελλάδα - θα μπορούσε να περιφέρεται
ελεύθερα χωρίς ασφάλεια. Οι διακοπές του δεν πήγαν όπως τις περίμενε.
Στις 28 Δεκεμβρίου, ο
Παπακωνσταντίνου κατηγορήθηκε για αφαίρεση ονομάτων από τη λίστα των Ελλήνων με
ελβετικούς τραπεζικούς λογαριασμούς - την λεγόμενη λίστα Lagarde - και εκδιώχθηκε
από το σοσιαλιστικό ΠΑΣΟΚ. Αυτή την εβδομάδα, οι Έλληνες βουλευτές, θα
συζητήσουν αν θα ξεκινήσει μια κοινοβουλευτική έρευνα εναντίον του.
Ο υπόλοιπος κόσμος αγνοεί σε μεγάλο
βαθμό αυτή την τελευταία εξέλιξη της πλοκής στην Ελλάδα.
Δεν αποδεικνύει μόνο το είδος της
θεσμικής ανεπάρκειας που έχει ρίξει την χώρα σε τόσο μεγάλα προβλήματα, αλλά θα
μπορούσε επίσης να σημάνει την αρχή του τέλους για τη σημερινή κυβέρνηση
συνασπισμού - και, ενδεχομένως, το τέλος της ένταξης της Ελλάδας, στην ζώνη του
ευρώ.
Η ιστορία ξεκινά στα τέλη του 2010,
όταν η τότε υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας Christine Lagarde, διένειμε
κατάλογο στους ομολόγους της σε όλη την Ευρώπη, με τα ονόματα χιλιάδων
καταθετών στο υποκατάστημα της HSBC Holdings Plc, στην Γενεύη Οι περισσότερες
χώρες ερεύνησαν τους λογαριασμούς και συγκεντρώθηκαν πολλά εκατομμύρια σε ευρώ
και άλλα νομίσματα, από διαφυγόντες φόρους.
Όχι όμως στην Ελλάδα, μια χώρα που οι
διεθνείς πιστωτές έχουν επανειλημμένα επιπλήξει για την ανοχή της στην
αχαλίνωτη φοροδιαφυγή. Ενώ στην λίστα Lagarde περιλαμβάνονται περίπου 2.000
Έλληνες καταθέτες, οι διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις δεν την χρησιμοποιήσετε
για να συλλέξουν ούτε ένα σέντ, από τους φοροφυγάδες.
Καμία Εμπιστοσύνη
Οπότε, τι έκανε η κυβέρνηση με τη
λίστα; Αυτό εξαρτάται από το ποιον ρωτάτε. Οι περισσότεροι Έλληνες που μιλάω
για αυτό το θέμα, μου λένε χωρίς δισταγμό, ότι η λίστα Lagarde χρησιμοποιήθηκε
για εκβιασμό. Δεν υπάρχει καμία απόδειξη γι 'αυτό, αλλά αυτό καταδεικνύει σαφώς
το επίπεδο της εμπιστοσύνης που οι Έλληνες έχουν στους πολιτικούς τους.
Ο Παπακωνσταντίνου ήταν ο πρώτος
Έλληνας αξιωματούχος που έλαβε την λίστα από την Lagarde. Σε μια τηλεοπτική
συνέντευξη του, την περασμένη εβδομάδα, είπε ότι ζήτησε αμέσως από τον ΣΔΟΕ
στην Αθήνα να ελέγξει ένα δείγμα των ονομάτων. Στη συνέχεια, ο ίδιος λέει ότι
μετέφερε τα δεδομένα σε ένα memory stick και έδωσε την πλήρη λίστα στο Σώμα.
Αφού ο Παπακωνσταντίνου άφησε το
γραφείο του ως υπουργός Οικονομικών τον Ιούνιο του 2011, η λίστα εξαφανίστηκε
μέχρι το Σεπτέμβριο του 2012, όταν ο σημερινός υπουργός Οικονομικών, Γιάννης
Στουρνάρας, προφανώς έμαθε την ύπαρξή της από τον Τύπο και δήλωσε ότι ποτέ δεν
την έλαβε.
Ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ο υπουργός
Οικονομικών που υπηρέτησε μεταξύ Παπακωνσταντίνου και Στουρνάρα, απάντησε στην
δήλωση Στουρνάρα λέγοντας ότι δεν ήξερε την τύχη της λίστας Lagarde.
Λίγες μέρες αργότερα, ωστόσο, ο ίδιος
την παρουσίασε, στις αρχές, δηλώνοντας ότι δεν την είχε διαβάσει ποτέ, αλλά
αντί αυτού μόνο εν συντομία, της έριξε μια ματιά, παρατηρώντας ότι υπήρχαν τρία
ονόματα Εβραίων, σε αυτήν (ό, τι αυτό μπορεί να σημαίνει).
Η κακή διαχείριση της λίστας Lagarde
είναι το αποτέλεσμα των εξαιρετικά αδύναμων - και, σε ορισμένες περιπτώσεις,
αποτυχημένων - θεσμών στην Ελλάδα. Ο ΣΔΟΕ θα έπρεπε να είχε πραγματοποιήσει μια
πλήρη έρευνα για τα ονόματα στη λίστα, με τον υπουργό Οικονομικών έπειτα, να
εγκρίνει μια πορεία δράσης, ώστε να ανακτηθούν τα έσοδα από τους εντοπισμένους
φοροφυγάδες.
Αν αυτό το σκάνδαλο, στο οποίο
συνέβησαν όλα αυτά, είναι αρκετά κακό, η προτεινόμενη λύση της κυβέρνησης είναι
ακόμη χειρότερη.
Στις 28 Δεκεμβρίου, ένα σύνολο 71
μελών του κυβερνώντος συνασπισμού, υπέγραψαν μια αίτηση, ζητώντας για τον
Παπακωνσταντίνου - και μόνο – ότι θα πρέπει να διερευνηθούν οι ισχυρισμοί, ότι
αφαίρεσε ονόματα τριών συγγενών του, από τη λίστα.
Αν οι βουλευτές στην Ελλάδα ψηφίσουν
υπέρ αυτού του σχεδίου, αυτή την εβδομάδα, θα είναι ακόμη μια αντανάκλαση της
θεσμικής αποτυχίας στην Ελλάδα.
Κανένα Κίνητρο
Η κατηγορία εναντίον του
Παπακωνσταντίνου είναι μετά βίας σαφής. Οι συγγενείς του Παπακωνσταντίνου
παρουσίασαν στοιχεία στο ΣΔΟΕ, ότι οι καταθέσεις τους στην Ελβετία ήταν νόμιμες
και κανονικά δηλωμένες. Εάν τα στοιχεία αυτά γίνουν αποδεκτά, τότε ο πρώην
υπουργός Οικονομικών δεν είχε κανένα προφανές κίνητρο για την αφαίρεση των
ονομάτων τους, θέτοντας τώρα το ερώτημα αν ο ίδιος ή κάποιος άλλος το έκανε και
γιατί.
Πιο σημαντικό, ο Παπακωνσταντίνου
είναι μόνο ένας από τους πολλούς ανθρώπους που εμπλέκονται.
Η ανάμνηση του Βενιζέλου από τη λίστα
εξελίσσεται, όπως εξελίσσεται και το σκάνδαλο. Αυτός, όχι μόνο απέτυχε να
ξεκινήσει μια έρευνα σχετικά με τα ονόματα που περιλαμβάνονται στην λίστα, αλλά
πήρε επίσης την λίστα μαζί του, όταν έφυγε από το γραφείο. Δεν θα έπρεπε ο
Βενιζέλος να βρίσκεται επίσης, υπό έρευνα; Επιπλέον, κάθε πλήρης έρευνα θα
πρέπει να περιλαμβάνει τα ανώτερα μέλη του ΣΔΟΕ, οι οποίοι έλαβαν τη λίστα από
τον Παπακωνσταντίνου και επίσης, ξέμεινε στα χέρια τους.
Η προτεινόμενη κοινοβουλευτική έρευνα
εναντίον Παπακωνσταντίνου έχει ήδη ενοχλήσει κάποιους στην Ελλάδα. Την
περασμένη εβδομάδα, δύο μέλη της Δημοκρατικής Αριστεράς εκδιώχθηκαν από το
κόμμα τους γιατί απαιτούσαν μια πιο ολοκληρωμένη έρευνα. Οι Ανεξάρτητοι Έλληνες
και η νεο-φασιστική Χρυσή Αυγή, έχουν ζητήσει επίσης να συμπεριληφθούν και οι
πρώην πρωθυπουργοί στην έρευνα.
Η πραγματική απειλή για την
κυβέρνηση, ωστόσο, προέρχεται από το κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης, τον
ΣΥΡΙΖΑ. Δεν έχει σημασία ποιός διερευνάται, ο ΣΥΡΙΖΑ στέκεται εκεί, να κερδίσει
υποστήριξη από το έπος της Λιστας-Lagarde, δεδομένου ότι το συγκεκριμένο κόμμα,
ήταν ξένο, προς το χαλαρό πολιτικό κατεστημένο που διέλυσε την Ελλάδα μεχρι τα
θεμέλια.
Μέχρι στιγμής, ο κυβερνητικός
συνασπισμός έχει καταφέρει να παραμείνει στην εξουσία, διότι κανένα κόμμα δεν
είχε το κίνητρο να τον ρίξει. Αλλά αυτό μπορεί να αλλάξει. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μπεί
μπροστά στην επίθεση, απαιτώντας, η έρευνα για την λίστα να περιλαμβάνει
μια σειρά από πολιτικούς και αξιωματούχους. Το κόμμα μυρίζει μάλλον την
αδυναμία του ΠΑΣΟΚ και μπαίνει για να το τελειώσει.
Εάν ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να χρησιμοποιήσει
το σκάνδαλο της λίστας Lagarde, για να έρθει εγγύτερα, στην προσέλκυση αρκετής
υποστήριξης, ώστε να σχηματίσει κυβέρνηση πλειοψηφίας, μπορούμε να αναμένουμε
ότι θα υποκινήσει ακόμα περισσότερο το, κατά της λιτότητας αίσθημα,
του εκλογικού σώματος, από ό, τι έχουμε δει μέχρι σήμερα, με στόχο την προσφυγή
σε πρόωρες εκλογές.
Αδύνατες οι μεταρρυθμίσεις
Η δημόσια κατακραυγή θα κάνει τα περαιτέρω
μέτρα λιτότητας και τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις σχεδόν αδύνατο να
εφαρμοστούν και βουλευτές του κοινοβουλίου θα μπορούσαν, πιθανότατα να
συνεχίζουν να παραιτούνται, υπό την πίεση των διεθνών πιστωτών να τηρηθούν οι
στόχοι των δανείων που κρατούν την Ελλάδα στη ζωή. Ο αριθμός των βουλευτών του
κυβερνητικού συνασπισμού, στο κοινοβούλιο των 300 εδρών, έχει ήδη συρρικνωθεί
σε 164 από 179 που ήταν στις εκλογές του Ιουνίου.
Οι περισσότεροι αναλυτές εξισώνουν
μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα με την έξοδο της χώρας από τη ζώνη του
ευρώ, δεδομένης της απειλής πολέμου, του αρχηγού του κόμματος, Αλέξη Τσίπρα,
πριν από τις εκλογές του Ιουνίου. Η γλώσσα του κόμματος έχει μαλακώσει
πρόσφατα, με τον Τσίπρα να εναλλάσσει τις απαιτήσεις του, από ένα
μορατόριουμ για τις πληρωμές του χρέους, σε εκκλήσεις για μια πιο
εποικοδομητική διάσκεψη για το χρέος, ώστε να επαναδιαπραγματευθεί τους όρους.
Αυτή την εβδομάδα, ο Τσίπρας ξεκίνησε μια έντονη καμπάνια δημοσίων σχέσεων στην
Γερμανία και στις ΗΠΑ, για να διαχειριστεί την εικόνα του κόμματός του, στο
εξωτερικό.
Έτσι, με το που θα μπει στην
κυβέρνηση, ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε απλώς να υποχωρήσει και να ευθυγραμμιστεί με
τις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του
Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Αλλά και πάλι, μπορεί και όχι.
Μετά την απόφαση των ευρωπαίων
υπουργών Οικονομικών στα τέλη του 2012 να χορηγήσουν στην Ελλάδα κάποια
ελάφρυνση του δημόσιου χρέους, οι περισσότεροι επενδυτές κατέληξαν στο
συμπέρασμα ότι το προβληματικό παιδί της ζώνης του ευρώ, θα παρέμενε άφαντο,
τουλάχιστον μέχρι μετά τις γερμανικές εκλογές του Σεπτεμβρίου 2013.
Το έπος της λίστας Lagarde θα
μπορούσε να μας ξανακάνει να εστιάσουμε στην Ελλάδα, νωρίτερα από ό,τι θα
περίμενε κανείς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου