ΑΡΧΑΙΑ ΠΥΡΡΑ:Ο ΛΟΦΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΤΗΣ

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΛΕΣΒΟΣ-ΣΕΛΙΔΕΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΑΙΟΛΙΚΟ ΚΙΟΝΟΚΡΑΝΟ *************************************** Διαβάζοντας το Παρελθόν Η επικράτεια της Πύρρας καταλάμβανε το μεγαλύτερο μέρος του Κόλπου της Καλλονής (ανατ. και βόρ. πλευρά). Στα βόρεια της συνόρευε με την επικράτεια της Μήθυμνας και στα ανατολικά της με την επικράτεια της Μυτιλήνης (Κοντής 1977, 340-341).  Η πόλη ιδρύθηκε μαζί με τις υπόλοιπες πόλεις της Λέσβου στα τέλη της δεύτερης χιλιετίας π.Χ., πάνω σε οχυρό λόφο και οχυρώθηκε αργότερα με τείχη "λέσβιας δόμησης" (Koldewey 1890, 27-29).  Ο ΛΟΦΟΣ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΠΥΡΡΑΣ Η Πύρρα, σε όλη την διάρκεια της ιστορικής της πορείας διατήρησε φιλικές σχέσεις με τη Μυτιλήνη. Η πολιτική και διοικητική ιστορία της διακόπηκε απότομα στην ελληνιστική εποχή και η επικράτειά της ενσωματώθηκε σε αυτή της Μυτιλήνης. Ο Στράβων, τον 1ο αι. μ.Χ, κάνει λόγο για καταστροφή της πόλης (Γεωγρ. 13.2.4) και ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος (Hist. Nat. 5.39.139) αναφέρει ότι η Πύρρα καταποντίσθηκε. Η αναφορά του Πλινίου δημιούργησε πολλά προβλήματα, καθώς είναι απίθανο να καταποντιστεί μία πόλη που είναι χτισμένη πάνω σε λόφο.  Ο λόφος της Αρχαίας Πύρρας με τις εκβολές  του ποταμού Βούβαρη (Βόρειο Λιμάνι).      Οι μελετητές πιστεύουν ότι ο Πλίνιος συγχέει τις πηγές του για την Πύρρα και θεωρούν πιθανότερη την καταστροφή της πόλης από σεισμό το 231 π.Χ. (Παρασκευαΐδης 1963 & Mason 1987). Η άνοδος της θαλάσσιας στάθμης, η κατάχωση των λιμενικών έργων της πόλης και η μετατόπιση της ακτογραμμής κυρίως στα βόρεια του λόφου συνετέλεσαν στην διαιώνιση του μύθου της βυθισμένης πολιτείας. Μετά τον καταστροφικό σεισμό η Πύρρα συνέχισε να ζει ως οικισμός στα νότια του λόφου, ως "Προάστιο με λιμένα" σύμφωνα με τον Στράβωνα. Τοπογραφικό του Γ. Κοντή Η πόλη ήταν χτισμένη σε ευνοϊκή θέση και διέθετε ασφαλή λιμενικά καταφύγια για τον στόλο της. Αναφορά για το λιμάνι της Πύρρας κάνει εκτός από τον Στράβωνα και ο Ψευδοσκύλακας στα μέσα του 4ου αι. π.Χ (Περίπλους 97).  Το λιμάνι που ήταν σε χρήση στην κλασική περίοδο βρισκόταν πιθανότατα στα βόρεια της οχυρωμένης πόλης, στην περιοχή όπου εκβάλλει σήμερα ο ποταμός Βούβαρης. ============================================================================ ΑΡΧΑΙΑ ΠΥΡΡΑ-ROBERT KOLDEWEY-1890 ΑΡΧΑΙΑ ΠΥΡΡΑ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ:ROBERT KOLDEWEY-1890 ΑΡΧΑΙΑ ΠΥΡΡΑ-ΕΡΕΙΠΙΑ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ:ROBERT KOLDEWEY-1890 ΑΡΧΑΙΑ ΠΥΡΡΑ-ΕΡΕΙΠΙΑ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ:ROBERT KOLDEWEY-1890 ****************************************************************************************  Οι εκβολές του ποταμού Βούβαρη. Εκεί ήταν το Βόρειο         Λιμάνι της Αρχαίας Πύρρας *************************************************************************** Το λιμάνι, δεν έχει μελετηθεί συστηματικά. Ο Koldewey, παρέχει κάποια στοιχεία κυρίως για την ύπαρξη δύο σειρών από ορθογωνισμένους λιθόπλινθους, παράλληλους μεταξύ τους, με κλίση προς τη θάλασσα, μήκους 20 μ. και πλάτους 6,50 μ. κοντά στο εκκλησάκι της Αγ. Φωτεινής. Η κατασκευές ερμηνεύονται ως νεώρια για τον ελλιμενισμό των πολεμικών πλοίων (Koldewey, 1890). Η ύπαρξη νεωρίων συνηγορεί στην ύπαρξη ενός τεχνητού λιμένα, όμως η περιοχή έχει δεχθεί έντονες επιχώσεις εξαιτίας της ύπαρξης του ποταμού, με αποτέλεσμα να έχει μεταβληθεί η αρχαία ακτογραμμή. Μετά την καταστροφή της πόλης από το σεισμό το βόρειο λιμάνι φαίνεται να εγκαταλείπεται και ο οικισμός μεταφέρεται στα νότια του λόφου, όπου τοποθετείται και το Προάστιο. Εκεί οι μελετητές αναφέρουν την ύπαρξη ενός λιμενοβραχίονα στη γένεση του οποίου σώζονται διάφορα κτιριακά κατάλοιπα. Ο Koldewey αναφέρει επίσης λείψανα εγκαταστάσεων ανέλκυσης πλοίων, λίγο βορειότερα, τα οποία χαρακτηρίζει μεσαιωνικά, ενώ ο Ιωάννης Κοντής τα χρονολογεί στην ύστερη αρχαιότητα. Ο Β. Πετράκος, καθάρισε μερικώς αυτά τα παράκτια οικοδομήματα και εντόπισε κατά τον καθαρισμό γυναικεία κεφαλή ειδωλίου και ένα χάλκινο νόμισμα του Κωνσταντίνου Β΄ (641-668 μ.Χ.) (Archondidou, Kourtzellis, 2008). Προσφάτως (2008), έχει ξεκινήσει η αποτύπωση του συνόλου των αρχαίων λιμενικών έργων της Λέσβου από την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων (Θεοδούλου 2008).   Από τον αρχαίο λιμένα διεκπεραιωνόταν οι κάθε είδους εισαγωγές και εξαγωγές προϊόντων της πόλης. Έχει διατυπωθεί η άποψη ότι το λιμάνι της Πύρρας εξυπηρετούσε τη μετακίνηση των πιστών προς το παρακείμενο Ιερό του Μέσσου (Williams, 1997). Η Πύρρα είχε τον έλεγχο ενός μεγάλου μέρους του Κόλπου της Καλλονής "Πυρραίων Εύριπος", ένα κόλπο πλούσιο σε αλιεύματα, μαλάκια και οστρακοειδή, πολλά από τα οποία θεωρούνταν εξαίρετα εδέσματα και εξάγονταν στις αγορές των Αθηνών (Αθήναιος, 3).   ***************** Για το θέατρο της Αρχαίας Πύρρας στο σύνδεσμο: http://vaspik.blogspot.gr/2013/01/blog-post_6905.html ======================================================================== Κεραμιδόγατος  ο μαντουμανταδόρος-(Β.Π)