Οι νεκροί των κρίσεων
ένα χρονογράφημα του Στρατή Μυριβήλη
Τα τελευταία χρόνια μετράμε τους
νεκρούς μας από την οικονομική κρίση. Οι αναφορές σε αυτοκτονίες, έλλειψη
φαρμάκων, υποσιτισμό, χαμηλές θερμοκρασίες, αναθυμιάσεις από διάφορες πηγές
ενέργειας είναι συχνές. Οι νεκροί έγιναν στατιστικές, θέματα στις διάφορες
εκπομπές, αλλά οι ηθικά υπεύθυνοι ελάχιστα ενδιαφέρονται. Ούτε πιστεύω ότι
κοκκινίζουν. Ανάλγητα, θέλουν να μας σώσουν. Δυστυχώς κάποιοι, με αφέλεια,
έχουν ενστερνισθεί την άποψη και δικαιολογία «δεν γίνεται αλλιώς». Έτσι, ένα
μέρος της κοινωνίας ησυχάζει και περιμένει. Οι φιλάνθρωποι, τα σωματεία
αλληλοβοήθειας, οι κυρίες των γκαλά μας ζητάνε τρόφιμα για τον πάσχοντα
συνάνθρωπό μας. Ναι, δεν αντιλέγω, κάτι γίνεται. Αλλά υπάρχει κάτι που λέγεται
ευθύνη, για το χάλι και την κατάντια της κοινωνίας μας. Για τις δομές της και
τους νόμους δεν γίνεται αναφορά, πολύ περισσότερο για την αλλαγή τους.
Στην αντίστοιχη κρίση της δεκαετίας
του '30, μεταξύ των άλλων, πέθανε από το κρύο, κάποιο εξώγαμο βρέφος. Ο Στράτης
Μυριβήλης το κάνει θέμα χρονογραφήματος, στις 17.1.1929, στην εφημερίδα Ταχυδρόμος της
Μυτιλήνης που εξέδιδε με τον Θείελπι Λευκία. Με το γραπτό του αυτό ασκεί
κριτική σε όλες τις μορφές εξουσίας, στην τυπικότητα, στο «γράμμα του νόμου»
και περισσότερο στην ονομαζόμενη «Κοινή Γνώμη».
ΚΑΛΑΡΓΑΛΗΣ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ
*******************************************
Μια
πνοούλα μέσα στη νύχτα
του
Στράτη Μυριβήλη
Είδατε λοιπόν πώς μια γυναικούλα αφού
διέπραξε προχτές βράδυ ένα παιδάκι με τον εκλεκτόν της καρδίας της («καρδία» δε
εις αυτάς τας περιπτώσεις ονομάζεται από τας κυρίας ορισμένον επίκεντρον
σημείον των, το οποίον δεν τολμούν να ονομάσουν κυριολεκτικώς και το οποίον
απέχει παρασάγκας από το όλως αθώον όργανον της κυκλοφορίας του αίματός των) το
ετύλιξε σ' ένα σεντονάκι και το εξέθεσε μέσα εις την μεταμεσονύκτιον παγωνιάν.
Και ο βοριάς, πνέων με καταψυκτικήν δύναμιν δύο βαθμών υπό το μηδέν, επάγωνεν
εκείνην την ώραν όχι μόνον τα αθώα αρνάκια του γνωστού ποιήματος και τα
αθωότερα παιδάκια των ανευλόγητων υπό της Εκκλησίας ερώτων, αλλά και τα νερά
που εκρυστάλλιαζαν ωσάν κάντιο μέσα στα ρείθρα των δρόμων.
Και οι χωροφύλακες, οι οποίοι ως
γνωστόν εις την Ελλάδαν έχουν ως κυριοτέραν των αποστολήν να μαζεύουν τα
λαθραία καπνά και τα λαθραία νεογέννητα, το «κατέσχεσαν» κι αυτό για να το
σώσουν. Και το πήγαν μισοπαγωμένο σ' ένα νοσοκομείο. Και το νοσοκομείο δεν
εδέχθη τον μικρόν αθώον κατάδικον, διότι η μικρή του ύπαρξις ήτο άσχετος με
τον… κανονισμόν του Φιλανθρωπικού Ιδρύματος. Έτσι το μικρούλι υπεχρεώθη να
συνεχίσει τας νυχτερινάς του περιπετείας μέσα στους παγωμένους δρόμους, ως που
η παγωνιά της νύχτας κατάπιε και την τελευταία ζεστήν πνοούλαν του.
Ποιος λοιπόν είναι ο φονιάς, ο
κτηνώδης φονιάς του μικρού αυτού μάρτυρος; Η τρυφερά μητέρα του; Αλλ' αυτή έχει
τα ελαφρυντικά της, κύριοί μου. Αν δεν το έριχνε στο δρόμο, αμέσως από της
επομένης αυτή μεν θα εδακτυλοδεικτείτο ως κοινωνικόν άγος από όλους τους
νομιμοτέρους ή επιτηδειοτέρους παιδοποιούς αμφοτέρων των φίλων το δε παιδάκι
αυτό θα αστιγματίζετο εις όλην του την ζωήν με έναν τίτλον, που θα ερρίπτετο
κατά πρόσωπόν του ως λάσπη από κάθε παλιάνθρωπον γεννηθέντα κατόπιν νομίμου
πορνείας. Φταίει το Κράτος; Αλλά και αυτό θα σας απολογηθεί ότι αν σιωπηλώς
προστατεύει αυτήν την παιδοκτονίαν με την περίφημον νομοθεσίαν του το κάνει διά
να… προστατεύσει την καθεστηκυίαν ηθικήν και να περιορίσει τας συμβιώσεις, αι
οποίαι, δυνατόν μεν να είναι εν τάξει με τους νόμους του Δημιουργού που τας
ευλογεί και τας γονιμοποιεί, δεν τας εγκρίνει όμως η κοινή γνώμη των υπηκόων
του, οι οποίοι διά των αντιπροσώπων των εκφράζουν την έννοιαν του Κράτους και
κάμουν τους Νόμους του. Τότε λοιπόν εις τον Εισαγγελέα η Κοινή Γνώμη για την
προψεσινήν απάνθρωπον ανθρωποκτονίαν. Αλλά η Κοινή Γνώμη θα σας απαντήσει:
Να αφήσω ατιμώρητον την ανύμφευτον
μητέρα; Να προστατεύσω την ζωήν και την ειρηνικήν διαβίωσιν εις τους κόλπους
μου ενός νόθου; Αλλά αυτό θα ήταν σαν να επέτρεπα στην δικήν μου νεοτάτην
νόμιμον σύζυγον, που ηγόρασα με τα λεφτά μου τώρα στα γεράματα να κάνει παιδιά
με το «αίσθημα» που της διέκοψε η προξενιά μου. Αλλά αυτό θα ήταν σαν να
έσπρωχνα τις έντιμες κόρες μου ή να μου φκιάσουν νόθα ή να μείνουν
γεροντοκόρες.
Διότι αυτό θα συνέβαινε αν επροστάτευα,
όπως μου προτείνετε ακριβώς να κάνω, με την ανοχήν μου την ελευθερίαν του
έρωτος που δρα μόνον κάτω από τα προστάγματα της Φύσεως και του Δημιουργού,
χωρίς την άδειαν του ληξιαρχείου του Δήμου και του στελέχους αδειών της ιεράς
Μητροπόλεως.
Αυτά θα έλεγε η κοινή γνώμη. Και μέσα
εις την συνισταμένην της φωνής της, θα ενυπήρχε και η φωνή του ατίμου εκείνου ο
οποίος με την άναδρον εξαφάνισίν του εις τα σκοτεινά παρασκήνια αυτής της
ανατριχιαστικής τραγωδίας δεν παύει να είναι ο μεγαλύτερος συνένοχος αυτού του
Ηρωδιακού κακουργήματος.
Ξέρω τώρα την ερώτηση που θα μου
θέσετε:
Τι λέτε λοιπόν σεις, κύριε
χρονογράφε, για όλον αυτόν τον φαύλον κύκλον που ερραντίσθηκε με το ρόδινον
αίμα ενός μαρτυρήσαντος βρέφους; Μήπως θέλετε να μεταβληθούν όλοι οι όροι της κοινωνικής
ζωής που απαριθμήσατε πριν σεις ο ίδιος ως δολοφονικούς; Αλλά αυτό θα εσήμαινε
πως πρέπει να γκρεμίσουμε τις πιο μεγάλες γωνιόπετρες του κοινωνικού μας
οικοδομήματος. Απαντήστε μας λοιπόν.
Σας απαντώ. Και αίρω μπροστά σας ως
μοναδικόν και φοβερόν επιχείρημα, αυτό το ισχνό, το μελανιασμένο πτωματάκι ενός
παιδιού. Μα ναι, λοιπόν αγαπητοί μου. Αξίζει τον κόπο να αναποδογυριστούν όλοι
οι πίνακες των αξιών που κρατάνε όρθιο αυτό το οικοδόμημα.
Όταν μία κατάστασις οργανωμένη βγάζει
κάθε λίγο ως φρικτά απορρίμματά της πτώματα ανθρώπινα, όταν οι ηθικές αξίες σας
χρησιμεύουν ως στηρίγματα κακουργημάτων και πράξεων που ταπεινώνουν σε τόσον
απίστευτο βαθμό την υψηλήν ιδιότητά μας ως Ανθρώπων, μα τότε τι άλλο χρειάζεται
για να καταδικασθεί ασυζητητί εις εξαφάνησιν όλη αυτή η ανθρωποφαγική τάξις των
πραγμάτων.
Πηγή:Εφημερίδα "Αυγή"-28/12/2013
========================================================================